باقر موذن

ازجمله اوّلین نوازندگان گیتار کلاسیک در ایران

از اولین نوازندگان گیتار کلاسیک در اهواز است که ردپای او در سیر تحول گیتار کلاسیک ایران ماندگار است. او سال 1327 در اهواز متولد شد و زمانی که صنعت نفت، موسیقی و فیلم غربی را به خوزستان آورد رشد کرد. در 17سالگی با عبداله مفاخر نوازندگی گیتار را آغاز کرد و پس از عزیمت به تهران زیر نظر ژان دورینگ به کار خود ادامه داد. در سال 1352 به انگلستان رفت و به مدت 6 سال تحت نظر اساتیدی جون ژوزف اورشلیمی، تیموتی واکر و جان دوارت فعالیت حرفه ای نمود. در دهه 1360 با وجود امکانات اندک، مقالاتی تحت گیتار و گیتاریست به همراه برادرانش کاظم و صادق به چاپ رساند که می توان از آنها به عنوان نخستین مقالات منتشر شده برای گیتار کلاسیک در ایران نام برد. وی علاوه بر ابداع متدهای جدید آموزش گیتار کلاسیک، شاگردان بسیاری تربیت نموده است.

بیوگرافی

استاد باقر مؤذّن متولد 11 شهریور سال 1327 در خوزستان هستند. وی مربی و رقصنده تانگو، گیتاریست و آهنگساز بنام ایرانی می باشند. باقر به دنبال گسترش افق های خود از رییشه هایی موسیقی سنتی ایران و عاشق تأثیرات جدید بود و این را با شنیدن زیبایی ملودی های غرب و موسیقی کلاسیک در فیلم یا رادیو به دست آورد.تصورات وی برانگیخته شده بود و خواندن به موسیقی ایی که می شنید را شروع کرد.
باقر ابتدا گیتار را زیر نظر عبدالله مفاخر شروع کرد، کسی که به وی لذت موسیقی اسپانیا را معرفی کرد. الهام بعدی و معلم وی، موسیقیدان مشهور فرانسوی “Jean During” ، کسی که برای یادگیری موسیقی ایرانی به ایران آمده بود. بعدها در سال 1352، تحصیلاتش را در لندن ادامه داد. او “Jean During” را ملاقات کرد و تکنیک های دست راست و چپ را از وی آموخت. با توجه به توصیه های Julian Berim، به مدت سه سال مشتاقانه پیرو یادگیری از Timothy Walker بود. Timothy Walkerتحولی در ذهن باقر بر روی متدهای انگشتان، تفسیر و اجرا و مفهوم تولید صدا، را بوجود آرود. وی برای بهسازی اطلاعات خود در این زمینه با John W. Duarte کار خود را ادامه داد.
در سال 1357 از لندن به ایران بازگشت و به عنوان اولین معلم گیتار کلاسیک برای دانش آموزان در Royal Conservatory به صورت تمام وقت کار خود را شروع کرد. بعدها مدرسه موسیقی خود را باز کرد اما به هر حال در سال 1364 با توجه به موقعیت او در آن زمان، آموزش موسیقی غیر ممکن و ممنوع بود. یک بار دیگر ایران را ترک و به آلمان و در سال 1366 وارد کانادا شد و بعد از آن هشت ماه را در مونترال ساکن بود سپس برای ادامه زندگی به تورنتو رفت .
ایشان در مصاحبه ای در خارج از ایران گفتند که در اهواز حتی به علت عدم وجود لوازم جانبی گیتار مانند سیم ، برای خرید یا بایستی به تهران می آمدند و یا از سیم های نایلونی ماهیگیری 80،70 و 90 استفاده می کردند. باقر مؤذّن اولین نفری بودند که به شاگردانشان آموزش دادند که نت های خود را به اشتراک عموم بگذارند و این فرهنگ را منتقل کنند زیرا برای داشتن نت باید آن را می خریدند و یا به تهران می آمدند و تهیه می کردند.
باقر مؤذّن به همراه برادرشان صادق مؤذّن در کانون گیتار کلاسیک فعالیت داشتند و هر 15 روز یک بار به نوبت با برادرشان رپرتوآر گیتار را برای هنرجویانشان به اجرا می گذاشتند و از مبتدی ها بر روی صحنه می رفتند تا ترس از روی صحنه رفتند نداشته باشند و یا در سن بالاتر بعد از نواختن قطعه های متفاوت و فقط به صورت شاگردی-استادی با ترس فراوران برای بار اول به روی صحنه نروند. باقر مؤذّن جز انجمن گیتار بودند که این انجمن توسط آقایان داریوش افراسیابی، صادق مؤذّن و سیمون آیوازیان و خود ایشان تشکیل شده بود.
ایشان اوّلین معلم روزانه هنرستان عالی موسیقی ایران بودند. از جمله افتخارات می توان به عنوان اوّلین برگزارکننده کنسرت گیتار در سالن رودکی و همچنین اوّلین ایرانی که در سالن Wigmore لندن اشاره کرد.
بدون شک برادارن مؤذّن (باقر، صادق و کاظم) در زمان اقامتشان در ایران باعث توسعه و ترویج گیتار کلاسیک در ایران و همچنین تربیت شاگردانی حرفه ای شدند. در آن سال ها (اوایل دهه 1360) با وجود امکانات اندک، مقالاتی تحت عنوان گیتار و گیتاریست توسط برادران مؤذّن به چاپ رسید که می توان از آن ها به عنوان نخستین مقالات منتشر شده برای گیتار کلاسیک در ایران نام برد. مقالاتی که شرحی از خاطرات julian bream و دیدارهای شخصیش با Segovia بود.
باقر مؤذّن در زمان اقامتش در ایران علاوه بر ابداع متدهای جدید برای آموزش گیتار کلاسیک، شاگردان بسیا رخوبی را نیز تربیت نموده از جمله آن ها می توان به علیرضا تفقدی و بابک فلسفی اشاره نمود که طی سال ها بعد همین اساتید به همراه چند تن دیگر جزو پایه گذران نسل جوان گیتاریست های ایرانی بودند که امروز در عرصه موسیقی کشور به فعالیت های هنری خود ادامه می دهند


منابع

وزیری،فریدون(۱۳۹۷)، بررسی علل گسترش گیتار کلاسیک و گرایش به آن در شهر اهواز(۱۳۹۵-۱۳۸۵)، پایان نامه کارشناسی ارشد، ص ۲۳-۲۲ (مکاتبه از طریق ایمیل،97/01/20)

‍‍‍وب سایت رسمی دانشنامه آزاد ویکی پدیا

وب سایت رسمی باقر مؤذّن

وب سایت رسمی آفتاب

وب سایت گیتاران